काव्य रसग्रहण - परमेश्वर स्तुती

काव्य रसग्रहण - परमेश्वर स्तुती

 काव्य रसग्रहण 



सदर काव्यात भगवान श्रीचक्रधर स्वामींच्या चरित्राचे लीळांचे थोडक्यात वर्णन केलेले आहे या काव्यात कवीच्या शब्दांपेक्षा भाव अति श्रेष्ठ ओथंबून दिसतो.


हरीपाळ देव आले, गुजरात सोडूनी । 

कर्मभूमी सत्व भूमी, महाराष्ट्र म्हणूनी ।।धृ०।। 


हरीपाळ मृत झाले, प्रेत होते स्मशानी । 

चक्रपाणी प्रवेशाने, हरीपाळ उठोनी ॥ 

घराकडे जावू लागे, पिता मित्र वंदूनी ।

घरदार अष्टभोग, सर्व कांही त्यजूनी ॥१॥ 


हरीपाळ देव आले, गुजरात सोडूनी ।

भेट दिली, ऋद्धपूरी, श्री गोविंद प्रभूंनी ॥ 

प्रभू म्हणे तू श्रीचक्रधर, प्रसाद देवूनी ।

ज्ञानशक्ती स्विकारली, श्रीगोविंदापासूनी ॥२॥ 


बारा वर्षे एकांतात, मौनव्रत स्वामींचे। 

लिळा केल्या उद्धराया, जडजीव भाग्याचे ॥ 

मुक्ताईला भेट दिली, तिचे गुंफे जाऊनी

मनोरथ पूर्ण केला, मुक्ताईचा स्वामींनी ।।३।। 


ससीकास रक्षीयले, सालबर्डी वनांत ।

पारधी ते शरणहि, आले एका क्षणांत ॥ 

हिंसा नको हिंसेतव, पाप लागे जाणूनी ।

स्वामीजीना आठवित दूर गेले निघूनी ॥४॥


गांवाहूनी जात होते, स्वामी कांही गावाना ।

मांडीवर खेळविले, वाघीणीचे पिल्लांना ॥

गावोगावी करपात्री, भिक्षां अन्न मागूनी ।

गंगातिरी जेविले ते, सर्व जीवा चिंतुनी ॥५॥


भिक्षेसाठी स्वामी गेले, नांदियेड गांवात।

काम कर अन्न देतो, बोलला तो ग्रामस्त।

काम द्यावे करीन ते, विनविले स्वामींनी ।

गुरे ढोरे राखणीचे, काम केले देवांनी ॥६॥


प्रतिष्ठानी होते स्वामी, एक एका भेटत

बोध दिला प्रतिष्ठानी, पांडेयासी स्वप्नात ॥

प्रभू सेवा पूर्वजन्मी, केली होती बाईनी ।

म्हणूनीया प्रेमदान, दिले तिला स्वामींनी ॥७॥


सर्पदंशी मृत. माळी, उठविला स्वामीनी ।

सौभाग्याचे लेणे पुनः मिळाले ते माळीणी ॥

वामनाची मृत भार्या, जीववीली स्वामींनी ।

पेंदियास सुखी केले, सुखे शब्दे बोलूनी ॥८॥


अष्टमीला देव गेले, बोणे बाई भेटीस ।

गुंफेमध्ये माती ढिगं, आले त्यांचे दृष्टीस |

मातीचा तो कृष्ण नव्हे, बोणे बाई बोधूनी ।

गोकुळची अष्टमी ती, खरी केली स्वामींनी ॥९॥


ऋद्धपुरी गुरु ठाई, महावस्त्र अर्पुनी ।

श्री प्रभूला ओवाळीले, जय जय बोलूनी ॥

दुटी वस्त्र प्रसादाचे, स्वामीना ते देऊनी ॥

श्री प्रभूनी थाप दिली, आठवण म्हणूनी ॥१०॥


चाकवत भाजी केली, छीनस्थळी स्वामींनी 

भक्तजन तृप्त झाले, अमृताते सेवूनी ॥ 

भक्तांच्या त्या विकल्पाचा, छेद भेद करूनी । 

महापूजा स्विकारली, छीनस्थळी स्वामींनी ।।११।।


श्रीचक्रधर जीवहेतू, महाराष्ट्र भ्रमले । 

वाडोवाडी आर्त जीव, शोधीतच राहिले ॥ 

ठाई ठाई ब्रह्मविद्या, निरोपिली स्वामीनी ।

भट्टोबास योग्य केले, ज्ञान बोध देवूनी ॥१२॥ 


चराचर विश्व केले, भट्टोबास वेधूनी 

गोसावियाचे गुढ प्रश्न, उत्तरीले भट्टांनी ॥

म्हाइंभट विस्मीत जाले, अद्भूत ऐकूनी । 

अमोलती ज्ञान रत्ने, भक्ता दिली स्वामींनी ॥ १३॥


स्वामीजींच्या संबंधाने, ओटे गोटे पुनीत । 

भजायला पुजायला, वंद्य झाले सृष्टीत ॥ 

कलीयुगी महाराष्ट्र, तिर्थक्षेत्र करुनी

उत्तरेला गेले स्वामी, सांगूनी ॥१४॥ 


चतुर्विध साधनें ती, जीवाप्रति देऊनीं । 

ईश्वरासी नाते जोडा, स्वामी गेले सांगूनी ॥ 

स्थान प्रसाद भिक्षुक, वासनिक वंदूनी । 

वाहतो हे गीतपुष्प, प्रभू तव चरणी ॥१५॥

जय श्री कृष्णा

===========


श्रीकृष्ण स्तवन

जय नमो मुरारी करूणेंद्रा, तव अर्पित भावे कुकुनेंद्रा ॥ध्रु.॥ 

पुर्ण पर ब्रह्म व्यक्त अवनी, प्रगटला भोज नंदभुवनी ।

क्रीडा करी रविजा तट जीवनी, झळकती कुंडल द्वय श्रवणी 

गर्जता मुरली नाद अधरी, अमर अंबरी, 

सुमनधन शीरी वर्षतीवरी स्तवन उत्तरी ।

योगीये सांडुनी दृढमुद्रा, वेध संचरला विधी रुद्रा ।।२।।

 चरण युग आरक्त शुभ दिसती, नखे उडूगणे साम्य असती । 

पोटऱ्या कंजाकृती विलसती, जाणु वर्तुळा सधन असती । 

लक्षीता मध्ये देश नयनी मृगेश्वर मनी-चकीत होऊनी

वदन फीरवुनी फीरे काननी । 

सेवुनी नित्य राहे मुनीवृंदा विरंची इच्छा नाभिरंध्रा 

।।२।। 


सप्त जावुन दपित वसणा, अधर लोहीत मुक्तीकरसना । 

दिव्य रातोत्पल सम रसणा, सर्व भुषणी लसन इशना । 

युग्मळे मुगुट सजवुनी, दीर्घ लोचनी कृपासद्गुणी बाण विंधुनी दुरीत खंडुनी ।

पाडीले भव दुर्धर भद्रा । स्थापीले मुनीजन पट भद्रा ।।३।।


रीठा सूर मर्दुनी पुतनेसी करुनी मातुल कुल कदनासी । 

क्षीराब्धीपती लज्जीत वदनासी तुच्छीले नंत मदनासी । 

गळ्यामध्ये कौस्तुभ वनमाळा, करीत परिमळा मुदीरा सावळा, कृर्ष लाभला - चपळ चंचळा ।

विलोळीत अमल वदन चंद्रा 

विसरला सुख मंचळी निद्रा ॥४॥


मिरवला हरी चंदन भावी, मुगुट जडीतोत्तम शर्शहेळी ।

कनकपुरी अमरासहमेळी, बैसले यदु पालक जवळी। 

नाही तव दास विदुस गोविंद, पुरविजे छंद ।।५।।


प्रेम अरविंद देई मकरंद छेदी भवकुंदा । मेळवी पर सुखे साद्रा, करुनी मम दोषांचल मुद्रा ॥५॥


कवी-गोविंदराज सुकेणेकर 

Thank you

Post a Comment (0)
Previous Post Next Post