महंत मुरलिधर दादा पालिमकर विरचित
अद्वैत मत खंडन अंभग आणि श्रीचक्रपाणीप्रभु जन्माख्यान
Shree chakrapani maharaj
(अभंग क्र. १)
नको नको करु । वितंड तो वाद । नव्हे
तो संवाद । सिद्धांत वा ।।१।।
करि करि द्वैत । अद्वैवाचा भेद । जेणे ज्ञान बोध । असे जीवा
।।२।।
जरि म्हणशी तु । जीव शीव एक । तरी
कुंभि पाक । का भोगावे ।।३।।
जरि बोलशी तू । ब्रम्ह अंश मीच । तरी
कां ना एकचि । राजा रंक ।।४।।
जरि म्हणशी तू । अवघे एक ब्रम्ह ।
तू तरी गुरु नेम । धर्म कां तो ।।५।।
जरि बोलशी हा । जीव शीव ब्रम्ह । तरी पाप कर्म का भोगावे ।।
६।।
म्हणे पालिमकर । ब्रम्हवादी थोर । तरि त्यांनी उत्तर द्यावे आम्हा ।।७।।
( अभंग क्र. २ )
नको म्हणू रे । एक अनेक झाले । स्वेछे ते रिगाले । कैसे
भवा ।।१।।
तरी सुखदुःख । कवणासी झाले । स्वयंब्रम्ह भले कैसे भ्रमले
।।२।।
विचार हो सांचा । करा या प्रश्नांचा । गुरु विणे कैचा ।
मार्ग दिसे ।।३।।
मुनी पालिमकर । म्हणे मुरलीधर । उघडा सुनेत्र । सावध व्हां ।।४।।
पूर्णद्वैत मत मंडन
( अभंग ३ क्र. )
ऐसे अज्ञान ते । महान्यथा ज्ञान । फेडाया दयाघन । अवतरे ।।१।।
आपुल्या भक्तास । संत महात्म्यास । करि उपदेश । संत ज्ञा नाचा ।।२।।
द्वैत सिद्धांताचे । मंडन तो करी । अद्वैताचे भूवरी । करी खांड ।।३।।
तेचि द्वैत ज्ञान । श्री हंसावतारे । सनकादिका प्रवरे ।
सांगीतले ।।४।।
तेचि तत्वज्ञान । श्रीदत्तात्रेयानं । अलंका देवून । उद्धरिले
।।५।।
शुद्धाति शुद्ध द्वैत । मत सिद्ध होय । गीता
विविध । ज्ञानाने हो ।।६।।
पालिमकर म्हणे अहंकार सोडा एक भक्तिने जोडा कृष्ण देव ।।७।।
( अभंग क्र. ४ )
तीच ब्रम्ह विद्या श्रीकृष्णावतारे । अर्जुनोद्धवात्वरे । निरुपीली ।। १।।
तेचि मोक्ष शास्त्र । महद्ज्ञान अस्र दिल भट्टावत्र श्री चक्रधरे ।।२।।
ऐसे द्वैतपर शुद्ध ज्ञान पर। आले येथवर । जाणावे हो ।।३।।
म्हणे पालिमकर दुराग्रह थोर । सोडूनी घ्या खरं । उद्धराया ।।४।।
।। श्रीचक्रपाणीप्रभु जन्माख्यान
प्रारंभ ।।
।। परब्रम्ह परमेश्वरास भावपूर्न वदंन व
त्यांचे स्तवन ।।
(अभंग १ ला)
चैतन्याच्या पार माझा चक्रधर । वंदू निर्वीकार बहुभावे ।।१।।
निर्गुण स्वरुप । शुद्ध ते अमुप अच्यूत
परम निरा कार ।।२।।
अनंत जीवाला । निजानंद दिला असे जो जीव्हाळा प्रेमाचा ।।३।।
अनंत शक्तिचा अनंत गुणाचा किती वर्णं वाचा । मंदावली ।।४।।
स्वामितो सूहूद थीर सदानंद द्यावा नित्यानंद । जीवाशी या ।।५।।
अखंड घरित । उद्धारा निमीत्त ।अवतारानंत ।
कृपावंत ।।६।।
पालिमकर त्याला शरण रिगाला अनन्य भावाला । धरुनिया ।।७।।
।। व्यक्त परमेश्वरावतार श्रीकृष्ण चक्रवर्तीचे स्तवन व नमन ।।
( अभंग २ रा )
ते द्वापरी सावळे । सुंदर धरीले । रुप ते
वेधले । तिन्ही लोक ।।१।।
ऋक्मिणी देवीला । उद्धव देवाला । कुंतीआऊसाला । प्रेम दिले ।।२।।
मुकुंद राजाला । अर्जुन देवाला दिली ज्ञान कळा । प्रभूने ज्या ।।३।।
सुदाम देवाला । हेम नगराला । दिले औदा र्याला । दाविले ज्या ।।४।।
पांडव भक्ताला । तारुनी राज्याला । दिले
ज्याने बाळा । रक्षियले ।।५।।
सति दौपदीला ।
सभेत पा वला । वस्त्रभार तिला । पूरवि जो ।।६।।
गोवर्धन हस्ता । धरुनि या भक्ता ।
वाचवी प्रमत्ता ।
हारविजो ।।७।।
द्वारका सुवर्णाची । अब्धिवरसाची । वसविली
ज्यांची । शक्ति महा ।।८।।
पालिमकरदास । तथा सद्गुणास । स्मरी
अंतरास ।
निशीदिनी ।।९।।
(अभंग ३ रा )
असा प्रेमवंत । स्वसामर्थ्यवंत। बहु कृपावंत रक्षिभक्ता ।। १।।
गोपिका राधिका । आणि ती कुब्जीका । त्या
विदूरादिका । उद्धरी जे ।।२।।
सोळा सहस्र त्या । वर अष्टराण्य । भोगून पूर्ण त्या । ब्रम्हचारी ।।३।।
दुष्टांचा निःपात । होऊनी सतंप्त । केला
ज्याने भक्त । उद्धरीले ।।४।।
गीता ब्रम्हविद्या । थोर राज विद्या । पार्थ पंडित
त्या । निरुपीली ।।५।।
चक्रवर्तीला त्या । परब्रम्हाला त्या । किती
स्तवू तया । भाग्यवंत ।। ६।।
लिळा त्या अनंत । पोवाडे अनंत । जीवोद्धारानंत केला ज्या ने ।।७।।
तया श्रीकृष्ण देवा । श्रेष्ठ
ज्ञान देवा । धरुनी सद्भावा । वंदितसे ।।८।।
मुनी पालिमकर । दास मुरलिधर । देवाचा किंकर । शरण त्या ।।९।।
श्रीदत्तात्रय प्रभूस वंदन व त्यांचे स्तवन : तयाचा
(अभंग ४ था)
अत्रिचा सुपुत्र । सत्य परात्पर । जो विश्वाधार । जगद्गुरु ।।१।।
ज्याने अलकाचे । तिन्ही ताप साचे दुर केले वाचे क्षणा धति ।।२।।
सासार्जुने हस्ता । इंगळे संतप्ता । प्रसन्न
जो घेता । झाला देव ।।३।।
सहस्रभूजा त्या । राज्य देवूनिया ।
केला तो बळीया । पृथ्वीपती ।।४।।
ऋचिक ऋषीला ।
अडणीच्या वेळा । पंचशतबळा
। वारु जो दे ।।५।।
पालिमकरवासा वरदे परशा । भाळी करुणेशा
। हस्त ठेवी ।।६।।
(अभंग ५ वा )
परशूरामाला । पारधी रुपाला । दावूनि पावला ।
कृपाळू जो ।।१।।
अनंत जो लीळा । करि सह्याद्रिला । उद्धरी जिवाला । चहुंयुगी ।।२।।
ज्याचा महिमा थोर । न वर्णवे पर । ज्याचा
हो आधार । कविजना ।।३।।
त्रीगुणा वेगळा । त्रीमूर्ती वेगळा । चिरायू जो झाला ।
परब्रम्ह ।।४।।
तया श्रीदत्ताला आदी कारणाला । कुल दैवताला । भावे बंदू ।।५।।
दास पालिमकर । मुनी मुलिधर । ध्यायी निरंतर । तथा देवा ।।६।।
(अभंग ६ वा)
श्रीचक्रपाणी अवतारास नमन व त्याचे स्तवन
फलटणकार । परमेश्वर सर्व । केल्या लीळा थोर । उद्धराया ।।१।।
नाना विद्याभार । रंगशीळेवर । अभ्यासिल्या फार । जयांनी हो ।।२।।
पान पेखण्याला । संबंध दिधला । महा तिर्थ स्थळा । केले ज्यांनी ।।३।।
फलटण काशी । जया श्रीपरेशी । केली गुणराशी । क्रीडूनीया
।।४।।
कणवेनुसार । कर्म
क्षितीवर । दान दे प्रवर । जीवासी जो ।।५।।
द्वारावतीयेला । गोमती तीराला । अनंत जीवाला । उद्धरीले ।। ६।।
ते श्रीयोगेश्वर । द्वारावतीकार । वंदी पालिमकर । सर्व भावे ।।७।।
।। श्रीगोविंदप्रभूस नमन व त्यांचे स्तवन ।।
( अभंग ७ वा )
निर्गुण ब्रम्ह जे । साकारले हो जे । जीव उद्धारी जे । मंगळ जे ।।१।।
क्रीमी ब्रम्हपदा । पाठवि आनंदा । देत मोक्षानंदा । नित्यानी जो ।।२।।
अनंत जीवाचा । उद्धार हो साचा । केला वऱ्हाडाचा । ज्या मुक्ती दे ।।३।।
सव्वाशे वर्षे हो । क्रीडा करुनी हो । रिद्धपूराची हो । काशी केली ।।४।।
निर्वीकल्प क्रिडा । जैसा ब्रम्हवाडा । तैसा श्वपचवाडा । मानूनीया ।।५।।
तारीले अनंत । जीव
भाग्यवंत । सुखानंद देत । सर्वांशी जो ।।६।।
पालिमकर दास । करि स्तवनास । देईजो
वरास । प्रसन्न हो ।।७।।
( अभंग ८ वा )
वन्हऱ्हाडीचे हो । श्रेष्ठ दैवत हो । झाले पूज्यजे हो। मान्य वर ।। १।।
निराधारासी हो। आधार ज्यांचा हो । अशी माता ना हो । जगामाजी ।।२।।
लीळा ही अनंत । पोवाडे अनंत । चरित्र अनंत । ज्यांनी केले ।।३।।
अनंत जनांची ।
श्रीचक्र धरांची। महानुभावांची माऊली जे ।।४।।
राजमढ धन्य ।
केला सर्वमान्य झाला जगद्वंद्य । तिन्ही लोका ।।५।।
तथा ब्रम्हरुपा । सर्वज्ञ स्वरुपा। नमो आर्य रुपा। प्रभूवरा ।।६।।
मुनी पालिमकर । दास मुलिधर । ध्यायी अहोरात्र । तया देवा ।।७।।
(अभंग
९ वा )
।। श्रीचक्रधरस्वामीस नमन व त्यांचे स्तवन ।।
चांपे गौरवंती । सुंदर श्रीमुर्ती । सर्वा
वेधवंती । तेजस्वी जे ।।१।।
जळचरे व्याघ्र । गोवृंद तो थोर । शशक
तो पर । उद्धरी जो ।।२।।
स्थावर सर्पादी । चाषतुरंगादी । पर्वती गौडादी । उद्धरी जो ।।३।।
अवतार पूर्ण । धरूनि प्रभून । जीवोद्धार
व्यसन । स्विकारी जो ।।४।।
अनवाहनी जो । हिंडे देव भू जो । उद्धरी जीवा जो ।
बहु कृपे ।।५।।
पालिमकरदास । करि तुझी आस । देई दर्शनास । स्वामीराया ।।६।।
(अभंग १० वा )
अनंत तारीले । जीवा ज्ञान दिले । प्रेम सुखापिले । अधिकार्या ।।१।।
ज्याचा अधिकार । सर्वा विश्वावर । तो
करी उद्धार । तरी होये ।।२।।
सम्राटपदाचा । मान ज्या देवाचा । सर्वावतारांचा । महंत जो
।।३।।
भट्टा-बाईसांचा । भांडारेकराचा
। महादेवबांचा । रुपांबेचा ।।४।।
तो श्रीचक्रधर । श्रेष्ठ अवतार । ब्रम्हपरात्पर । वंदू प्रेमे ।।५।।
मुनी पालिमकर । तथा चरणा वर । ठेवी भाळ
दे कर । जोडूनिया ।।६।।
।। मूळपीठीका व श्रीकृष्ण नाम लीळांचे महात्म्य ।।
(अभंग ११ वा)
गुरु निमीत्ताला । चहु साधनाला । साधनदात्याला । भावे नमू ।।१।।
श्रीचक्रधरकृत । श्रीचक्रपाणीचरीत । जन्मलिलांमृत । पूत स्थान हे ।।२।।
अभंग छंदात । असे मी स्तवीत । भक्तजनगात । असो सदा ।।३।।
व्यासादि सहित । भुलले समस्त । नाही झाले शांत । मन त्यांचे ।।४।।
जेव्हा कृष्णस्तुती । केली भागवती । तेव्हा व्यासमती । उजळली ।।५।।
म्हणे पालिमकर । खरा परमेश्वर । श्रीकृष्ण तो चित्पर ।
भजा त्यासी ।।६।।
(अभंग १२ वा )
श्रीकृष्ण लीळा । त्या परिक्षितिने । ह्या
भावे ऐकुनिया । मुक्त झाला ।।१।।
जन्मेजयाचिया । अठरा ब्रम्हहत्या । नष्ट
झाल्या पुरत्या । आणाध्यानी ।।२।।
म्हणूनी प्रेमेची । श्रीकृष्ण नामाची । तया
चरित्राची । किर्ती गावी ।। ३।।
पालिमकर मुनी । म्हणे शुद्ध
मनी एकाग्र चित्तानी । कृष्णा घ्यावे
।।४।।
(अभंग १३ वा )
महापापराशी । ऐकिल्या विशेषी । जाती हो निःशेषी । जीवाचीया ।। १।।
श्रीकृष्णा वांचुनी । उद्धारक कोन्ही । नाही दुजा कर्णी । परीसावे ।।२।।
म्हणूनी आपुल्या । हिता जाणूनिया
। प्रबंधकरण्या । प्रवर्तलो ।।३।।
पालिमकर म्हणे । सोद्धार करणे । परोद्धार करणे । महा इष्ट ।।४।।
महान परमेश्वरावतार पंच श्रीकृष्ण हे सिद्ध करण्यास
संदर्भग्रंथ
( अभंग १४ वा )
सृष्ट्यारंभकाळी । कृतयुगभाळी । महाभाग्यशाली
। धर्मऋषी ।।१।।
सति मायादेवी । उभ्या सदैवी । गृही पर
रवी । व्यक्त झाला ।।२।।
झाले पंच पुत्र । ते सर्व अवतार । ईश्वराचे थोर । जगन्मान्य ।।३।।
दशोपनिषदी । हे पंचकृष्णादी । सांगितले वेदी । ईश्वरोक्ती ।।४।।
तेचि पंचकृष्ण । प्रतियुगी जाण । अवतार घेवून । उद्धरिती ।।५।।
मुनी पालिमकर । म्हणे कविश्वर । धन्य मातापितर । श्रीकृष्णांचे हो ।।६।।
।। फलटण नगरीचे महात्म्य व महाराष्ट्राची थोरवी ।।
(अभंग १५ वा )
पृथ्वीतळावर महान महाराष्ट्र थोर सगुन ।।१।।
पुणे चाकण प्रांतात असे हे नगर विख्यात ।।२।।
पुरंदराचळी तळवटी । बाण गंगेच्या हो काठी ।।३।।
थोर विशाल सुंदर । फलेठाण हे नगर ।।४।।
तेथे गोपुरे धवळारे । नगराशी चार द्वारे ।।५।।
नानाविधे मढ मंडप । चित्रे देऊळे आमूप । ६।।
ऋषिमुनींचा रहिवास । संत
महंत संतोष ।।७।।
राहाती अखंड प्रमोदे । गाती प्रभू लिळा स्वानंदे ।।८।।
मुनि पालिमकर हा म्हणे । प्राप्त प्रभूजी सन्मार्गाने ।।९।।
परमेश्वर क्षेत्राचे श्रेष्ठत्व व जीव देवता क्षेत्रांचे
कनिष्ठत्व -
(अभंग १६ वा )
दूजी वाटे द्वारावती । सर्व वैभवे नटली ती ।।१।।
महापापांचे क्षाळण । होता दर्शन महान ।।२।।
कां जे परमेश्वर क्षेत्र । अति श्रेष्ठ ते पवित्र ।।३।।
जीवा देवतेच्या क्रीडेने । क्षेत्र होत संबंधाने ।।४।।
जगी असती असे अनंत । जीवा पावती फळे
देत ।।५।।
परि दुःखाचा पापांचा । नाश ना होय कर्माचा ।।६।।
म्हणे मुनी पालिमकर। एक भक्ति भजा ईश्वर ।।७।।
(अभंग १७ वा )
ते ईश्वरची हो करीत । किंवा त्याने निर्मिलेत ।।१।।
तिर्थक्षेत्रे अतिव पुणित । सेवेलिया दुःखे
नासत ।।२।।
म्हणुनीच ईश्वरा भावे । शरणागत व्हां
अनुभवे ।।३।।
जाणा पालिमकर हा म्हणे । नका फिरु आडराणे ।।४।।
(अभंग १८ वा)
( नमनाच्या अभंगाची चाल )
श्रीचक्रपाणी स्वामी कोण्या कुळात अवतरिले त्या कुळाचे मुळ
पुरुष कोण व कसे होते व फलटण नगरी कशी होती ?
तेथे रिद्धी सिद्धी । सकळ समृद्धी । होत
असे वृद्धी । सुखाची हो ।।१।।
नाही दैन्य रोग । दरिद्री मातांग । दिले
अष्ट भोग । विभोने ते ।।२।।
सकळहि जन । सुखी समाधान । असती
संपुर्ण । नितीधर्मे ।।३
तेथे पश्चिमेस । ब्रम्ह नगरीस । थोर
ते आदर्श । पुण्यश्लोक ।।४।।
राजनायक हो । गर्भ श्रीमंत हो । महापंडित हो । ग्रामामान्य ।।५।।
त्यांच्या भायें नाव । राजाई स्वभाव । चांग असे भाव । पुर्णाजीचा ।।६।।
सति पतिव्रता । देखनी सविता । जणू वाटे
योषिता । जगातारी ।।७।।
दास पालिमकर । म्हणे पुण्यथोर । फळा आलं भूदर । एक सरे ।।८।।
(अभंग १९ वा)
त्या दांपत्य कुळी । झाले सप्ता भली । सुपुत्रे तोषली । माता पिता ।।१।।
सप्तपुत्र ते । ख्यात नाम ही ते । महा विद्वांस ते । किर्तीमंत ।। २।।
ग्रामा जगामान्य । असती सन्मान्य । पुजीती
अग्रगण्य । म्हणूनिया ।।३।।
सर्व तेजस्वी ती । आनंदे नांदनी । सर्वसुखे असती । तयांसी हो ।।४।।
(अभंग २० वा )
रुपनायक ते । वडील पुत्र ते । त्यांना आपत्य ते
। दोन असती ।।१।।
रेमाईसा थोर । कन्या ती सुंदर । जनक प्रवर । कुलवान ।।२।।
जनक नायेक । ते व्यवसायिक । पुण्याशी ग्राहक । असे
त्यांचे ।।३।।
तया निमित्ते । ते पुणे नगरी ते । राहाति अखंड ते । जाणिजे
हो ।। ४।।
त्यांच्या भायें । नाव जनकाई जाणाव । माहेर ते समजाव ।
चाकण ते ।।५।।
नायकांच्या कुळी । पुत्ररत्न कळी । नसे मन कमळी । दुःखीत ते ।।६।।
संसार नश्वर । म्हणे पालिमकर । धोका
अहोरात्र ।
जीवाशी या ।।७।।
( अभंग २१ वा )
म्हणूनी नवसीली । पुत्रेच्छे ते बळी । देवता
सावळी । चांगदेव ।।१।।
पुर्णातापी तीरी । संगमी प्रवरी । चांगदेव
भारी । दैवत ते ।।२।।
तसि चाकणीची । चक्रपाणीसाची । देवता
जगाची । नवसीली ।।३।।
पुत्र हेतुने ही । आजे नवसीलीही ।
जनकाई पिते ही । भावपूर्ण ।।४।।
दोन्ही देवतांनी । अभय देवूनी । दोन्हीच्या वचनी । मान दिला ।।५।।
परमेश्वर स्वामी । सकलांतर्यामी । जाणी
आत्मारामी । भक्त हेतु ।।६।।
परमार्गदास । पालिमकर आस । करि स विशेष । प्रभू तूझी ।।७।।
(अभंग २२ वा)
।। श्रीचक्रपाणीस्वामींचा जन्म व जन्मशक ।।
परब्रम्ह देव । देऊनिया भाव । महान सदैव । पाहुनिया ।।१।।
जनकाईच्या कुशी । पहा हृषीकेशी । फलस्थ ग्रामाशी । व्यक्त झाला ।।२।।
शके दहाशे ते । वर त्रेपण ते । शालिवाहन ते । समजावे ।।३।।
आश्विन तो मास । वद्य नवमीस । त्या गुरुवारास
। प्रातःकाळी ।।४।।
अरुणउदयी । प्रभू जन्मा येई । मानव नट घेई ।
भूवरीया ।।५।।
दास मुलिधर । मुनी पालिमकर । तथा
चरणावर । भाळ ठेवी ।।६।।
(अभंग २३ वा)
परमेश्वर कशा करिता अवतरले ?
जीवा उद्धराया । सुखासी द्यावया । क्लेश
हारावया । प्रगटला ।।१।।
सुरवरांनी हो । दिव्य पुष्पांनी हों । केली वृष्टी तो हो । हर्ष भरे ।।२।।
आणि रत्नांची ती । वृष्टी झाली अती । दिव्य स्तोत्रे गाती । देवादिक ।।३।।
आनंदी आनंद । झाला परमा नंद । माता पित्या सुखद ।
म्हणूनिया ।।४।।
मुनी पालिमकर । म्हणे प्रभूवर । भावे विण थोर । न आकळे ।। ५।।
(अभंग २४ वा )
।। दोन्ही नवसाची फेड व दोन्ही नामाचा स्विकार करणे ।।
चांगदेव याचा । सोनटक्के याचा । एक
सहस्त्रांचा । जनकाने ।।१।।
फेडूनि नवस । आणि प्रभूजीस । दिधले
नामास । चांगदेव ।।२।।
याच नावाचा हो । स्विकार केला हो । स्वामींनी तेंव्हा हो । जाणावे हे ।।३।।
असाचि नवस । तथा चाकणास । जाऊन विशेष । फेडियेला ।।४।।
शते सोनटक्की । पुजूनी स्थानकी ।
देवता भाविकी । चक्रपाणी ।।५।।
तेचि नांव दिले । स्वामीराजा भले । मातेने
मंगले । जनकाईच्या ।।६।।
तेहि नाव देवे । हर्षे मनोभावे । दोन्हीचा
गौरवे । मान केला ।।७।।
पालिमकर म्हणे । अनंत जन्माने । मिळाला
सुवासने । प्रभू राव ।।८।।
( अभंग २५ वा )
कलीयुगाचा मुख्य व महान परमेश्वरावतार ।।
ईश्वरभक्तांचा । नव्हे नास्तिकांचा । पुरविदासांचा
। मनोरथ ।।१।।
रंभाई मावशी । वागवी शेवेशी । प्रेम
आदराशी । मानूनीया ।।२।।
कऱ्हाडे ब्राम्हण । कुळी
प्रगटुन । उद्धरी महान । जीव दीन ।।३।।
कलीयुगाचा हा । अवतार महा । प्रशांत बोल हा । वेदशास्त्री ।।४।।
खरा परमेश । अवतार हंस । उद्धरी जीवास । आणा ध्यानी ।।५।।
सांगतसे रवा । पालिम कर बाबा हृदयी साठवा अवतार हा ।।६।।
( अभंग २६ वा )
बालपणी मावशीने । सप्रेमे रंभाईसाने ।। १।।
वागविले थोर ममत्वे । भाग्य ना वर्णवे रवे ।। २।।
पुत्रत्वाचे सुख सोहळ । तथा ईश्वरे अपिले ।।३।।
माता पित्यांचे सत्कुळे । परमेशे उद्धारिले
।।४।।
श्रीचांगदेव श्रीचक्रपाणी । हे द्वयनामे
स्विकारुनी ।।५।।
केला भक्तांचा उद्धार या पर नामे अहोरात्र ।।६।।
मुनी म्हणे पालिमकर
। स्मरा या नामे ईश्वर ।।७।।
(अभंग २७ वा )
देव परमेश्वर कोण्या उपायाने प्रसन्न होतो व मिळतो.
भावाचा भूकेला । मान्य केले तया वाक्याला ।।१।।
प्रभू
भक्तांनी वश केला ना होय तो अनिकाला ।।२।।
सत् वचने सद्धर्माने सदभक्ती गुरुभक्तीने ।।३।।
होय प्रसन्न ईश्वर थोर । नाही चिता मग अनिवार ।।४।।
मुनी पालिमकर हा म्हणे । करा वश ईश्वर भक्तीने ।। ५।।
(अभंग २८ वा)
श्रीद्वारावतीकार स्वामी लौकिक दृष्ट्या या विश्वाचे एक थोर
पंडीत झाले.
साता वर्षा मुंजीबंधन । केले बहुं उत्सवानं ।।१।।
तदनंतर शास्त्राभ्यास । सांगोपांग वेदाभ्यास ।।२।।
केला पूर्ण सर्व विद्येचा । झाला पंडीत या
विश्वाचा ।।३।।
रंग शोळेवर बैसूनी । सर्व कला पठन
करुनी ।।४।।
केली पूणीत रंगशीळा । झाली वंद्य ती भक्ताला ।।५।।
पान पेखनि हो क्रीडूनी । थोर तिर्थ स्थळा करुनी ।।६।।
दास पालिमकर हा म्हणे किती स्तवू प्रभू गुण गाणे ।।७।।
(अभंग २९ वा )
स्वग्राम त्याग व सह्याद्रिस आगमन व श्रीदत्त प्रभूची भेट व
शक्ती स्विकार
फलस्थ काशीला । अगणीत लिला । करुनी पित्याला । तोषविले ।।१।।
वर्ष पंचवीस
। करुनी राज्यास । मग सह्याद्रिस । आले देव ।।२।।
करुं जीवोद्धार । तळमळ थोर । म्हणूनी सत्वर ।
निघाले हो ।।३।।
सिंह पर्वताला । श्रीदत्त भेटला ।
व्याघ्र वेशे त्याला । प्रभूवर ।।४।।
त्यांचे पासूनी ती । परावर शक्ती । स्विकारुनी
युक्ति । उद्धराया ।।५।।
म्हणे पालिमकर । बाबा कवीश्वर । भजा परमेश्वर । हाचि असे ।।६।।
( अभंग ३० वा )
श्रीदत्तात्रेय प्रभूपासून गुरुत्व धारण करून सहामास देवदेवेश्वरलाच गुरु सन्निधानी राहणे.
देवदेवेश्वरी । श्रीदत्ताचे मंदीरी । वास्तव्य तो करी । सहा मास ।।१।।
श्रीदत्तप्रभूला हो । गुरु मानुनी हो । भिक्षा करिती हो । गुरु आज्ञे ।।२।।
भोजन तो करी । मेरुवाळा तीरी । अवधूत धरी । वेशप्रभू ।।३।।
असे सन्निधान ।
सा मास करुन, । श्रीदत्ताज्ञा मानुनी । अत्यादरे ।।४।।
पालिमकर संत । तथा शरणा गत । जोडूनिया हस्त । नमीतसे ।।५।।
श्रीगुरुदत्तात्रय प्रभूंची आज्ञा व अवधूत वेश स्विकारुन
द्वारावतीस गमन आणि तेथे सूर्पमार्जनी
क्रीडा करु न अनंत जीवाचा उद्धार करणे
( अभंग ३१ वा )
निघाले तेथून । श्रीदत्ताज्ञा घेवून । गेले ते चालून । द्वारावती ।।१।।
द्वारावतीला हो । गोमती तीरा हो । पाताळ
गुंफेत हो । राहाती ते ।।२।।
ब्रम्हचर्य व्रत । खडतर पाळीत । क्रिडे अवधूत । वेशे देव ।।३।।
सूर्पमार्जनि ते । क्रीडा करीती ते । कृमी किकाटे । उद्धरीती ।।४।।
मुनी पालिमकर
। म्हणे महेश्वर । ओळखा सत्वर । भजा त्यासी ।।५।।
( अभंग ३२ वा )
सव्वा दोन प्रहर शुपमार्जनी क्रिडेचा नियम
सुर्योदय होता । निघे पाप हर्ता । ग्रामि विश्वपिता । प्रतिदीनी ।।१।।
द्वारावती महा । पुण्यक्षेत्र आहा । झाडी खराटे हा । विश्वंभर ।। २।।
सुपामध्ये पुंजा । भरी हस्त कंजा । हर्ष
हृदयी ज्या । बहू असे ।। ३।।
गोमति नदीत ।
पुंजा तो टाकीत । असा तो क्रीडत । जीवा काजा ।।४।।
प्रहर तो सव्वा । दोन हो बरवा । व्यापार हा जीवा । सौख्य द्याया ।।५।।
करि नित्य नेमा । मग भिक्षा क्रमा । साधिती सत्तमा । कार्यासी या ।।६।।
मुनी पालिमकर
। म्हणे हा दातार । भोजन सत्वर ।
करी प्रभू ।।७।।
( अभंग ३३ वा )
अनंतासिद्धी देणें व लोकांस वेधे सामर्थ्य आकृष्ट करणे
मग परतती । गुंफेत हो जाती । घेति
ते विश्रांती । थोडावेळ ।।१।।
येति दर्शनाला । एकूनि किर्तीला । भाविकांचा
मेळा । वाढतसे ।।२।।
होति किती शिष्य । पहा तें असंख्य । देखनी सामर्थ्य ।
प्रभूचे हो ।।३।।
कित्तेकांना देवे । रिद्धी सिद्धी भावे । दिल्या अनुभवे । गर्जावया ।।४।।
शिष्य स्वामींचे हो । कित्येक पहा हो । समुद्रावर
हो । चालती ते ।।५।।
आश्चर्ये पाहाति । अद्भूत ती शक्ती । लोक गाती किर्ती
। स्वामींची हो ।।६।।
दास पालिमकर
। म्हणे कवीश्वर । स्मरा निरतंर । तया देवा ।।७।।
(अभंग ३४ वा )
अनंतदिन जीवांना सुखाचा सुकाळ केला
अनंत सामर्थ्य । अनंत आश्चर्ये । दाखवि ऐश्वर्ये । ओळखावया ।। १।।
सर्व लोक गाती । प्रभुची सत्कीर्ती । साक्षात म्हणती । परब्रम्ह ।। २।।
अनंत जनांचे । अनंत पापांचे । डोंगर दुःखाचे । नष्ट केले ।।३।।
अनंत सुखाचा । समूद्र जो साचा । ओळला जीवाचा । श्रमफेडी ।।४।।
थोर भाग्यवंत
। जीव द्वारकेत । म्हणून क्रिडत । प्रभूवर ।।५।।
थोर आनंदाचा । सुकाळ सुखाचा । केला ज्याने साचा । सर्वत्रासी ।।६।।
पालिमकर बाबा । म्हणे ओळखावा । हृदयी
स्मरावा । भक्ती भावे ।।७।।
( अभंग ३५ वा )
जोगरा गांवचा ठाकूर यास द्वापरीची सत्य सूवर्ण रत्न खचित
द्वारका दाखवून शांत करणे व त्रिविध ताप महा पापे करणे व ज्ञान देऊन त्याचा उद्धार
करणे
बावन पुरुषा । विद्या दे विशेषा । चौऱ्यांशी
पुरुषा । सान्या विद्या ।।१।।
दिल्या सुखी होती । आनंदे हाती । स्वतंत्र क्रीडती । भूवर्ती ते ।। २।।
जोगरा ठाकूर
। तप्त दोषावर । होऊनी सत्वर । बहूं कष्टे ।।३।।
आला द्वारावती । त्याला निववीती । दर्शन ते देति । लव-लाहे ।।४।।
द्वापरीची सत्ये । द्वारका दाविती तें
। सूवर्णाचिच ते । रत्नबद्ध ।।५।।
त्याला वाचवून
। शांतता देऊन
ज्ञानहि देऊन
। उद्धरिले ।।६।।
पालिमकर मुनी । म्हणे विचारुनी । व्हावे सदाचरणी । नम्र सदा ।।७।।
(अभंग ३६ वा)
प्रयत्नाने दुर्जनांचा नाश केल्याने व सद्गुणाचा विकास
केल्याने व अनन्य भक्तीने परमेश्वर मिळतो
गुण आकराची । सत्कीर्ती बापाची । सख्या सुहृदाची । किती वर्णूं ।।१।।
अहोरात्र जीवा । देई जो विसावा । तोच ओळखावा । मायबाप ।।२।।
करुनिया यत्न । बहुधा सुरत्न । मिळवावे जान । भक्ती
गूणे ।।३।।
अनन्य भवतीने । अनन्य श्रद्धेने । अनन्य
क्रियेने । वश करा ।।४।।
शुद्धाचारे वाग । विचार ही चांग ।
ठेवि सतसंग । बुडू नको ।।५।।
मी पण ते सोडी । दुर्व्यसन खोडी । महादोष
मोडी । विचारूनी ।।६।।
मुनी पालिमकर
। म्हणे सुविचार । करि मार्गधर । सत्याचा हा ।।७।।
(अभंग ३७ वा )
रुद्धपूरहुन श्री गोविंद प्रभूचे आगमण व परावर शक्ती स्विकार
द्वारावतीकार । श्रीचक्रपाणी थोर । प्रत्यक्षावतार ।
ईश्वराचा ।। १।।
किर्ती दशदिशा । फांकली विदेशा । स्वामी श्रीपरेशा:चिहो तेव्हा ।।२।।
म्हणूनि काशीचे । प्रभूवर साचे । मान्य
वऱ्हाडीचे । त्वरे आले ।।३।।
दोही देवा भेटी । गोमतिये तीरी । शक्ती
ती स्वीकरी । निमित्तत्वे ।।४।।
श्रीगोविंदप्रभूंनी । सहर्षेच स्वमनी । शक्ती स्विकरुनी ।
परदानी ।।५।।
द्वारावतीला ते । स्वामी जवळी ते । गुरुबुद्धीने ते । रहाती हो ।।६।।
दास मुलिधर । मुनी पालिमकर । म्हणे परात्पर । ओळखा हा ।। ७।।
( अभंग ३८ वा )
महात्म धर्माची परंपरा श्रीगुरु दत्तात्रेयप्रभूपासून
सत्याचाच जय खोट्याचा नव्हे व प्रभूची कीर्ती ऐकून कामाख्येचे
आगमण
असे सन्निधानी । गुरुच्या राहूनी । कित्येक दिवसांनी । गेले प्रभू ।। १।।
गुरु अनुकरण । केले श्रीप्रभूंनी । निर्विकल्प होउनि । क्रिडतसे ।।२।।
श्रीदत्तापासूनी । परंपरा जाण । गुरु
आज्ञे पूर्ण । आचरण ।।३।।
आली एथवर । पूढे चालणार । सत्य टिकणार । खोटे नांही ।।४।।
कावरुळीची ती । कामाख्या सत्कीर्ती । ऐकूनी कणिती । मानी धन्य ।।५।।
तेजस्वी ओजस्वी । ब्रम्हचर्य रवि । ऐकूनी लाचवी । मन तिचे ।।६।।
मुनी पालिमकर । म्हणे अविचार। दुर्बुद्धी ते थोर । वाढवली ।।७।।
(अभंग ३९ वा )
हट्टयोगीनी ती । प्रसिद्ध जगती । श्रीदत्तोपासक
ती । असे पूर्ण ।।१।।
भंगले बहुत ।
योगी मुनी संत । द्वारावती येत ।
बहु आशे ।।३।।
ब्रम्हचर्य वृत्त । ढाळायास हेत । धरुनि मनांत । अभिमाने ।।४।।
स्वामींच्या गुंफेशी । आली सहर्षेसी । विलोकी मुर्तीसी । सौंदर्यासी ।।५।।
प्रतिबिंबली ती । स्वामींची श्रीमूर्ती । हृत्सरोजी
ती । तिच्या जाणा ।।६।।
पालिमकर मुनी । म्हणे धरा मनी । सन्मती
लागूनी । अखंड हो ।।७।।
(अभंग ४० वा )
सत्याचा व धर्माचाच मार्ग तारक आहे आडमार्ग घातक व विनाशक
आहे.
पुढीलाचा घात । महापाप पात । करणे
सिद्धांत । बरा नव्हे ।।१।।
दुष्ट दुराचारी । स्वार्थासाठी भारी । पाप अहोरात्री । करीताती ।।२।।
पूढे जे होणार । नेनति पामर । भोगिति भयंकर ।
नरक मग ।। ३।।
चालतीत थोर । करि अत्याचार । करि अविचार । जगामाजी ।।४।।
पापमाप पूर्ण । झाल्यावर जाण । भोगि निशिदीन । दुःख महा ।।५।।
शिक्षा देतो देव । नव्हे तो मानव । तो मी पणा तव । म्हणे मीच ।।६।।
पालिमकर बावा । म्हणे हो बरवा ।
मार्ग तो धरावा । सत्याचा
।।७।।
(अभंग ४१ वा)
पूर्वानुसंधान । कामाख्या सुग्रण । रूप
ते बघुन । मनोहर ।। १।।
झेप घेऊ पाहे । गुंफे लवलाहे । द्वारि आली पाहे । प्रवेशाया ।। २।।
श्रीद्वारावतीकारे । महान ईश्वरे । घात हेतु
त्वरे । जाणुनिया ।।३।।
सत्वरे स्तंबीत । केलि अहो तेथ । स्वसामर्थ्यवंत । स्वामी माझा ।।४।।
श्रीदत्तप्रभूची हो । आण घालूनी हो । केली संबद्ध हो । कामाख्या ती ।।५।।
मुनी पालिमकर । म्हणे साचोकार । नोळखी ईश्वर । कामाख्या ती ।।६।।
(अभंग ४२ वा )
कामाख्या हट्टे देह त्याग करणे
असे जे अद्धम । जीव ते कुकर्म । करीती
स्वधर्म । न जाणती ।।१।।
आग्रह ते करी । रतीचा हो भारी । नव्हे तीची परी । मान्य देवा ।।२।।
देव बोले येथ । श्रीदत्ताची शपथ ।
असे दृढमत ।
आज्ञा नाही ।।३।।
कामाक्षा बहुत । हट्ट हो धरीत ।
दुराग्रह करीत । अहोरात्र ।।४।।
थोर मानवंती । न जाये हट्टे ती । सप्त
अहोरात्री । उभी द्वारी ।।५।।
निरोध मुर्तीला । थोर तो जाहला । माझ्या स्वामीयाला । त्रस्त केले ।। ६।।
दास पालिमकर । म्हणे देवेश्वर । त्यजी मायापूर । सातव्या
दोनी ।।७।।
(अभंग ४३ वा )
कामाक्षेचे गर्वहरण
नंतर गुंफेत । गेली पाहे
मुर्त । शोधी ब्रम्हांडात । आत्मा नाही ।।१।।
खात्री झाल्यावर । म्हणे वरावर । भेटले खंबीर । मला सत्य ।।२।।
थोर मजहून । असती सामर्थ्यान । केले जे प्रयत्न ।
सर्व व्यर्थ ।।३।।
पुरुष हे थोर । हट्टी योगेश्वर । झाले गर्वघर । खाली तीचे ।।४।।
असे म्हणूनिया । गेली ती कामाख्या । अपेश घेऊनिया । दुष्ट बुद्धी ।।५।।
देवा धर्मावर । जे अत्याचार । करीती पामर । दुराचारी ।।६।।
पास पालिमकर । म्हणे त्यांना घोर । नरक वास थोर । परलोकी ।।७।।
(अभंग ४४ वा)
श्रीद्वारावतीकार श्रीचक्रपाणी महाराजांचा शिष्यगण शोक सागरात
बुडाला. शेवटी विधीपूर्वक पूजा-अर्चना करुन जलडाग दिला पण स्वामींची जीवोद्धारणाची
ईच्छा अपूर्णच राहीली म्हणून दुसऱ्या देहाचा शोध करु लागले,
श्री द्वारावतीत । स्वामिंचे सद्भक्त । असति बहुत । एक निष्ट ।।१।।
त्यांना झाले ज्ञात । थोर शोक ग्रस्त । झाले
ते समस्त ।
स्वामी काजा ।।२।।
आले धावूनिया । स्वामी दर्शना त्या । शोक करुनीया । बहुतची
।।३।।
भक्तांचा आधार । मोडला हो थोर । म्हणूनि अनावर । करीति शोक ।।४।।
शेवटी भक्तांनी । विधीसी पूजोनी । जळी निक्षेपुनी । स्वामी
देहा ।।५।।
स्वामी हेतू थोर । होते तेची पुर । घरु अंगीकार । करुं त्याचा ।।६।।
परि ते शिष्यांनी । स्वरे निक्षेपुनी । मोठे
अभिमानी ।
गुरुभक्त ।।७।।
जीवोद्धरणाचा । स्वामी हेतुसाचा । राहिला
मनाचा । अपूर्णची ।।८।।
मुनी पालिमकर । म्हणे सर्वेश्वर । शोधी तो सुंदर । देह युक्त ।।९।।
(अभंग ४५ वा)
श्रीद्वारावतीकार महाराज श्रीचक्रपाणी स्वामींचे गुणान्मोदन व त्यांची
आतं व त्यांचे विषयी अप्राप्तीचे दुःख करणे
प्रभू द्वारावती । जीवोद्धार वृत्ती । क्रीडले विरक्ती । धरुनीया
।।१।।
चरित्र अनंत । लिळाही अनंत । पोवाडे
अनंत । केले ज्यांनी ।।२।।
अनंत जीवाचा । उद्धारही साचा । केला पतितांचा । किती वाणू
।।३।।
जीवाची माऊली । सुखाची सावली । कशी दुऱ्हावली।
दुष्कर्मे ती ।।४।।
कशि मिळेल तो । कृपेची श्रीमुर्ती । कधी पाहीन ती । दिव्य ज्योती ।।५।।
मुनी मुरलिधर । म्हणे पालिमकर । सुहृद ईश्वर । सत्य
जाणा ।।६।।
( अभंग ४६ वा )
द्वारावतीचा महीमा
पश्चीम दिशे ती । काशी द्वारावती । केली
परम ती । प्रभूवरे ।। १।।
श्रीमुर्ती क्रीडेने । भूमी संबंधाने । पवित्र
गुणाने ।
अती झाली ।।२।।
त्रेसष्ट वरुसे । केले राज्य ईशे । थोर परमेशे । द्वारावती ।।३।।
म्हणूनी सर्वत्र । द्वारावतीकार । श्रीचक्रपाणी
थोर । संबोधीती ।।४।।
पालिमकर बाबा । म्हणे तोची ध्यावा । ना विसरावा । कदापीही ।।५।।
(अभंग ४७ वा )
श्री द्वारावतीकार चक्रपाणी स्वामींनी पुनरावतार घेतला किंवा नाही ?
पुढील आख्यानी । स्वामि श्रीचक्रपाणी ।
कैसे क्रिडले जनी । ऐका तुम्ही ।।१।।
पुनरपि अवतार ।
घेतला भूवर । कैसा प्रभूवर । व्यक्त झाला ।।२।।
अमृतमय लिळा । परिसाती विमला । जेणे पापमळा । नाश होये ।। ३।।
पालिमकर मुनी । म्हणे स्ववाचेनी । स्मरा अखंड मनी । परेशतो ।।४।।
इति श्रीद्वारावतीकार चक्रपाणी जन्माख्यान अपूर्व अभंगवाणीतील संपूर्ण.
इति परधर्मे महामोक्षैक
साधने नागार्जुनोपदेशे कवीश्वराम्नाय
दिक्षितमुनी मुरलिधर महंत पालिमकर महानुभाव विरचित श्रीचक्रपाणी
जन्माख्यान येथे संपूर्ण झाले ।।